-
1 ξένος
ξένος, ὁ, ion. u. poet. ξεῖνος, s. auch ξένη, der Gast; – 1) der Gastfreund, mit dem man sich zu gegenseitiger gastlicher Aufnahme für sich u. die Nachkommen unter dem Schutz des Ζεὺς ξένιος durch gewisse heilige Gebräuche verband; οἷα (κειμήλια) φίλοι ξεῖνοι ξείνοισι διδοὖσιν, Od. 1, 313; ἦ ῥά νύ μοι ξεῖνος πατρώϊός ἐσσι παλαιός sagt Diomedes zum Glaukos. aus dessen Erzählung er die frühere gastfreundliche Verbindung ihrer Geschlechter erfahren, u. den er von nun an selbst im Kampfe meiden will, vgl. Od. 1, 150 ff.; 187 ξεῖνοι δ' ἀλλήλων πατρώϊοι εὐχόμεϑ' εἶναι ἐξ ἀρχῆς, wie ξεῖνοι διαμπερὲς εὐχόμεϑ' εἶναι ἐκ πατέρων φιλότητος 15, 196; Soph. ξένον παλαιὸν ὄντα, Trach. 262; ξένος πατρῷος Eur. Hec. 19. 26. Gew. ist der Gast, nicht der Gastgeber (s. ξενοδόκος) damit bezeichnet, doch auch der Wirth, Il. 15, 532. 21, 42 Od. 8, 106. 208. 14, 53, wie Ar. Ran. 109; ξείνους ἀλλήλοισι εἶναι καὶ συμμάχους vrbdt Her. 1, 22; τινί, Thuc. 2, 13 u. öfter; ὁ τοῦ μεγάλου βασιλέως πατρικὸς ξένος, Plat. Men. 78 d; Xen. sowohl τινί, An. 1, 1, 10, als τινός, 2, 1, 5. – 2) der Fremde, der auch nicht auf frühere Verträge sich berufend die Gastfreundschaft in Anspruch nimmt und nach dem Brauche der homerischen Zeit gastliche Aufnahme finden muß, weil auch er unter dem Schutze des Zeus ξένιος steht; πρὸς γὰρ Διός εἰσιν ἅπαντες ξεῖνοί τε πτωχοί τε, Od. 6, 207; Ζεὺς ξείνιος, ὃς ξείνοισιν ἅμ' αἰδοίοισιν ὀπηδεῖ, 9, 270; 8, 42. 145 u. öfter in diesem Buche, wie sonst; ξεῖνος εἰςῆλϑε Μυκήνας, Il. 4, 377; οὐδὲ ξεῖνός περ ἐὼν τάρβει, 387; er heißt αἰδοῖος, Od. 8, 544 u. öfter; mit ἱκέτης verbunden, 8, 546; nur der Kyklop achtet solche heilige Pflicht nicht; ξεῖνος αἴτ' ὦν ἀστός, der Fremde im Ggstz zum einbeimischen Bürger, Pind. P. 4, 78, vgl. Ol. 7, 90; πολιατᾶν καὶ ξένων, I. 1, 51; σύγγονοι πολλοὶ δὲ καὶ ξείνων, P. 9, 112; Tragg.; ὡς ἐρξάτην πολλὰ μὲν πολίτας, ξένων τε πάντων στίχας, Aesch. Spt. 907, öfter; ἐν δόμοισι πανδόκοις ξένων, Ch. 651; übertr., ξένος δὲ κλήρους ἐπινωμᾷ Χάλυβος Σκυϑῶν ἄποικος, Spt. 709; μανϑάνειν γὰρ ἥκομεν πρὸς ἀστῶν, Soph. O. C. 13, öfter; έπαιδεύϑην ξένος, ich wurde in der Fremde erzogen, O. C. 568. – Nach Her. 9, 11 nannten die Lacedämonier alle Ausländer ξένοι; Plat. ἡ Μαντινικὴ ξένη Conv. 211 d, τὸν Πλεῖον ξένον Phaedr. 267 b; Ggstz ἀστοί, Rep. X, 613 d, πολῖται, Gorg. 473 d, ἐπιχώριος, Men. 94 d; u. so öfter bei den Rednern, im Ggstz zum eingebornen Bürger. Bes. – 3) heißt ξένος der Fremde, der sich für Sold einem Hauswesen anschließt, einem Andern verdingt, Miethling, Od. 14, 102; – votzugsweise von den in Sold genommenen Ausländern, Miethssoldaten; ναυβάτης, Thuc. 1, 121; ξένοις ἐμμίσϑοις, Plat. Legg. VII, 816 e; Xen. An. 1, 1, 10. 2, 6, 28 u. A. – 4) von Hom. an ist ὦ ξένε eine ganz allgemeine Anrede an Personen, deren Namen man nicht kennt od. nicht sagt, mein Freund, mein Beber. – 5) adjectivifch, ξένος, η, ον, bei den Att. auch 2 Endgn, fremd; ξεῖνε πάτερ, Hom., ἄνϑρωποι ξεῖνοι, Il. 24, 202; ξένῳ παρ' ἀνδρὶ ναίομεν, Soph. Trach. 40; ξένης ἐπὶ χϑονός, in fremdem Lande, O. C. 1258; ἐς ξένην γαῖαν, El. 1121, öfter; ἐν ξέναισι χερσὶ κηδευϑείς, in den Händen der Fremden, 1130; oft Eur., ξένοισιν ἐν δόμοις Phoen. 341, ξένην πόλιν 372, ἐπὶ ξένῳ χϑονί Med. 435 u. ä.; auch ξένος μὲν τοῦ λόγου τοῦδ' ἐρῶ, ξένος δὲ τοὖ πραχϑέντος, Soph. O. R. 219, unbekannt damit; τιμωρίαι, unerhört, Tim. Locr. 104 d; auch adv., ξένως ἔχω τῆς ἐνϑάδε λέξεως, ich bin unbekannt damit, Plat. Apol. 17 d. – Auch = befremdend, fremdartig, τὸ ξένον τῆς ὑποϑέσεως Luc. V. H. 1, 2, οὐδὲν ξένον, das ist nicht befremdend, pro lapsu 16, ξένα καὶ ἄγνωστα πάντα ὁρῶν Scyth. 4, καὶ ἀλλότριος Hermot. 72; Plut. u. a. Sp.
-
2 ξένος
ξένος, ὁ, der Gast; (1) der Gastfreund, mit dem man sich zu gegenseitiger gastlicher Aufnahme für sich u. die Nachkommen unter dem Schutz des Ζεὺς ξένιος durch gewisse heilige Gebräuche verband; ἦ ῥά νύ μοι ξεῖνος πατρώϊός ἐσσι παλαιός sagt Diomedes zum Glaukos, aus dessen Erzählung er die frühere gastfreundliche Verbindung ihrer Geschlechter erfahren, u. den er von nun an selbst im Kampfe meiden will. Gew. ist der Gast, nicht der Gastgeber (s. ξενοδόκος) damit bezeichnet, doch auch der Wirt. (2) der Fremde, der auch nicht auf frühere Verträge sich berufend die Gastfreundschaft in Anspruch nimmt und nach dem Brauche der homerischen Zeit gastliche Aufnahme finden muß, weil auch er unter dem Schutze des Zeus ξένιος steht; nur der Kyklop achtet solche heilige Pflicht nicht; ξεῖνος αἴτ' ὦν ἀστός, der Fremde im Ggstz zum einheimischen Bürger; έπαιδεύϑην ξένος, ich wurde in der Fremde erzogen. Es nannten die Lacedämonier alle Ausländer ξένοι im Ggstz zum eingebornen Bürger. Bes. (3) heißt ξένος der Fremde, der sich für Sold einem Hauswesen anschließt, einem andern verdingt, Mietling; vorzugsweise von den in Sold genommenen Ausländern, Mietssoldaten. (4) ὦ ξένε, eine ganz allgemeine Anrede an Personen, deren Namen man nicht kennt od. nicht sagt, mein Freund, mein Bester. (5) adjectivisch, ξένος, η, ον, fremd; ξένης ἐπὶ χϑονός, in fremdem Lande; ἐν ξέναισι χερσὶ κηδευϑείς, in den Händen der Fremden; τιμωρίαι, unerhört; adv., ξένως ἔχω τῆς ἐνϑάδε λέξεως, ich bin unbekannt damit. Auch = befremdend, fremdartig; οὐδὲν ξένον, das ist nicht befremdend, pro lapsu -
3 παιδεύω
παιδ-εύω, [tense] fut. - σω: [tense] aor. ἐπαίδευσα: [tense] pf. πεπαίδευκα:—[voice] Med., [tense] fut.Aπαιδεύσομαι E.Fr. 1068
: [tense] aor.ἐπαιδευσάμην Pl.R. 546b
:—[voice] Pass., [tense] fut. παιδευθήσομαι ib. 376c; παιδεύσομαι (in pass. sense) Id.Cri. 54a: [tense] aor.ἐπαιδεύθην S.OC 562
, Pl. Mx. 236a, etc.: [tense] pf.πεπαίδευμαι X.Cyr.5.2.17
, Pl.Lg. 920a, etc.: ([etym.] παῖς):— bring up or rear a child,λευκὸν αὐτὴν.. ἐπαίδευσεν γάλα S.Fr. 648
:—[voice] Pass.,ἐπαιδεύθην ξένος Id.OC 562
; : but mostly,II opp. τρέφω or ἐκτρέφω (Pl.Cri. 54a, al.), train and teach, educate, παῖδας, etc., S.Tr. 451, E.Supp. 917;τοὺς νέους Pl.Ap. 24e
, etc.;κάκιστον ἡ εὐπετείη παιδεῦσαι τὴν νεότητα Democr. 178
; οἱ πεπαιδευμένοι educated, cultured persons, opp. ἀυαθεῖς, Id.185;τὴν Ἑλλάδα πεπαίδευκεν.. ὁ ποιητής Pl.R. 606e
; also, of animals, train, X.Eq.10.6 ([voice] Pass.), v. infr.:—Constr.: π. τινά τινι educate in or by..,παιδείᾳ πεπαιδευμένους Pl.Lg. 741a
;μουσικῇ καὶ γυμναστικῇ π. τινάς Id.R. 430a
; ἔθεσι τοὺς φύλακας ib. 522a;π. τινὰ ἐν τοῖς ἔργοις Lys.2.3
, etc.; ἐν ἤθεσι, ἐν ἀρετῇ, Isoc.4.82, 12.138;ἐν μουσικῇ καὶ γυμναστικῇ Pl.Cri. 50e
; π. τινὰ εἰς ἀρετήν, εἰς τέχνην τινά, Id.Grg. 519e, X.Mem. 2.1.17 ([voice] Pass.); πεπαιδευμένον πρὸς ἀρετήν, πρὸς τὸ μετρίων δεῖσθαι, Pl. R. 492e, X.Mem.1.2.1 ([voice] Pass.);πρὸς τὴν πολιτείαν βλέποντας Arist. Pol. 1260b15
;ἐπ' ἀρετήν X.Cyn.13.3
([voice] Pass.);περὶ βύρσας Id.Ap.29
, etc.: c. dupl. acc., π. τινά τι teach one a thing, Antipho 3.2.3, Pl.R. 414d;ἀείμνηστον παιδείαν αὐτοὺς ἐπαίδευσε Aeschin.3.148
: c. acc. rei only, teach a thing, Arist.Pol. 1337b23: c. acc. et inf.,π. τινὰ κιθαρίζειν Hdt.1.155
: with predicative Adj. or Subst.,π. τινὰ κακόν S.OC 919
;γυναῖκας σώφρονας π. E.Andr. 601
:—in [voice] Pass., c. acc. rei, to be taught a thing,παιδεύεσθαι τέχνην Pl.Lg. 695a
, al.;ἀκούσματα Men.Kith.Fr.5
: c. acc. cogn. (attracted),ἀπὸ παιδεύσιος τῆς ἐπεπαίδευτο Hdt.4.78
: c. inf.,π. ἄρχειν X.Mem.2.1.3
;ὄρνιθες ἐπεπαίδευντό σοι.. ὥστε ὑπηρετεῖν Id.Cyr.1.6.39
(in later Gr., of things, ἡ ὕλη παιδεύεται φέρεσθαι .. Pall.in Hp.2.106 D.); ἐν τοῖς ἀναγκαιοτάτοις π. to be educated only in what is indispensable, Th.1.84: esp. in [tense] pf. part. [voice] Pass. πεπαιδευμένος, educated, trained, expert, X.Cyr.5.2.17; opp. ἀπαίδευτος, Pl.Lg. 654d; ἱκανῶς π. ib.b; φαυλοτέρως π. δικασταί ib. 876d; opp. δημιουργός, Id.Amat. 135d;ἰατρὸς ὅ τε δημιουργὸς καὶ ὁ ἀρχιτεκτονικός, καὶ τρίτος ὁ π. περὶ τὴν τέχνην Arist.Pol. 1282a4
; π. also, well-bred, Id.EN 1128a21:—[voice] Med., to have any one taught, cause him to be educated, E.Fr. 1068; οὓς ἡγεμόνας πόλεως ἐπαιδεύσασθε educated as leaders, Pl.R. 546b: c. acc. cogn.,πολλὰ ἃ ἐκεῖνος αὐτὸν ἐπαιδεύσατο Id.Men. 93d
:—also in [voice] Act. in this sense, ἐν Ἀρίφρονος ἐπαίδευε had him educated in the house of Ariphron, Id.Prt.320a, cf. Cri.50e: c. acc. cogn., Id.Men.93e; of animals, cause to be trained, Nausicr.2.8 (whereas [voice] Med. is sts. used like [voice] Act., τροφαὶ αἱ παιδευόμεναι educating nurture, i.e. education, E.IA 561(lyr.)).2 abs., give instruction, teach, Isoc.15.226.III correct, discipline,τοὐμὸν ἦθος π. νοεῖς S. Aj. 595
;διαίτῃ τὴν ψυχὴν ἐπαίδευσε καὶ τὸ σῶμα X.Mem.1.3.5
; ὕβρις πεπαιδευμένη chastened (i.e. well-bred) insolence, Aristotle's definition of εὐτραπελία, Rh.1389b11.Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > παιδεύω
Перевод: со всех языков на все языки
со всех языков на все языки- Со всех языков на:
- Все языки
- Со всех языков на:
- Все языки
- Английский
- Немецкий